Malawiaanse belevenissen

Wat gaat de tijd toch snel! Over acht weken zijn wij alweer in Nederland.
Goed nieuws! Roy heeft inmiddels ook een baan gevonden en gaat met een poolcontract van 32-36 uur de afdelingen eekhoorn en kikker van het Wilhelmina Kinderziekenhuis versterken.

De laatste tekeningen zijn gemaakt op de afdeling en om de tekeningen kan je niet meer heen! Na nog wat discussie over het aantal werkdagen zijn wij er met de artists uitgekomen en hebben ze erg hun best gedaan. Na de laatste dag gewerkt te hebben en ze hun salaris hadden gekregen konden ze hun geluk niet op en op dit moment zijn wij gelijk door ze gezegend;). Hun droom is uitgekomen en hopelijk brengt dit iets moois voor de toekomst, zodat ze nog meer grote projecten kunnen krijgen. Dus als je nog een leuke kunstschilder wil inhuren, wij hebben nog wel een telefoonnummer. Nadat ze alle twee een mooie fooi hadden gekregen (omgerekend ongeveer 20 euro per persoon) zijn ons allerlei presents beloofd. Wij zijn heel benieuwd wat dit gaat worden, ze zijn er nog volop mee aan het werk!
Na de vorige blog zijn wij met Anne (die mede-bewoner is van het huis) naar een school in de village geweest. Om hier te komen moest je ongeveer 20 minuten over onmogelijke off-roadwegen rijden. Onderweg zagen wij het echte leven in de village. Mensen die de was staan te doen in de rivier, ingestorte huizen van de ramp die er geweest is, hele jonge mama’s, kinderen die staan te werken op het land en heel erg veel armoede. Dit alles zie je bijna dagelijks, maar daar was het er net nog even een schepje bovenop. Eenmaal aangekomen werden wij vriendelijk onthaald door de meesters en juffen en alle kindertjes. Het was etenstijd. Op de nursery (kinderen tussen de 4 en 5 jaar) zaten de kinderen allemaal netjes in een kringetje op de grond met een bord voor hun op de grond te wachten tot ze tot god mochten gaan zingen om hem te bedanken voor het eten. Dit eten word gesponsord door een project, waardoor de kinderen elke dag als ze op school zijn een voedzame maaltijd krijgen. Wat zijn deze kinderen goed opgevoed! Zitten allemaal keurig stil en luisteren kunnen ze als de beste! Moet natuurlijk ook wel als je met twee docenten voor een klas van 93 kinderen staat. Op dat moment kregen ook wij eten. Nsima met chinese kool en bruine bonen. Bestek doen ze niet aan, want je hoort met je handen te eten, stromend water is er niet en elektriciteit ook niet. Oke, dan even je handen wassen. Dit doe je met een kopje en een bakje en poetsen maar. Van nsima maken ze een balletje en dan eet je de rest erbij. Wij snappen nog steeds niet hoe de malawianen hier zo makkelijk een balletje van kunnen maken, het is namelijk gloeiend heet! Na het eten bezochten wij de andere klassen. Kinderen in overvloed en ze waren overal, op de grond, op bankjes maar het zag er wel geordend uit. De ene helft had wel schooluniformen aan en de andere helft niet. Groep 6 kreeg godsdienst les en groep 5 kreeg biologie les. Alle kinderen in koor: Thank you, you’re special.

Uiteindelijk zijn wij weer terug gegaan naar de nursery waar de kinderen een programma hadden voorbereid. Wij begonnen met een liedje en een dansje, daarna engels, daarna rekenen en daarna taal. Wat schattig om al die kindjes daar zo te zien en engels te horen/proberen te praten. Filmpjes hebben jullie van ons tegoed als wij weer terug zijn in Nederland! COUNT THE NUMBERS FROM ZERO TILL FIVE.. Oooh zo schattig! Wij hadden nog wat speelgoed en handige schoolspullen meegenomen. Bij het uitpakken van de schoolspullen bleef het stil, toen kwamen de barbie’s en de auto’s. Ik heb kinderen nog nooit zo blij gezien met dit speelgoed! Hierna hadden wij voor alle kinderen nog een ballon. Volgens de meester konden de kinderen ze wel zelf opblazen, dit was helaas niet zo voor de meester. Nadat alle ballonnen onder waren gekwijld mocht de meester ze opblazen! Na gespeeld te hebben was de lesdag voorbij en kregen wij nog een aller schattigst afscheid liedje. ZIKOMOOOOO ZIKOMOOOO. Filmpjes hebben jullie tegoed;). Als de familie van Roy komt gaan wij weer terug met een ehbo-doos en speelgoed, hopelijk zijn de kindjes weer net zo enthousiast!
Nadat de nursery weg was kwam er een vrouwengroep die taal en rekenles kreeg. Vrouwen van gemiddelde leeftijd die niet kunnen lezen en schrijven, erg confronterend. Een moeder herkende ons van Ward 9 en was helemaal enthousiast! Ze zei: Ja als je kind op ward 9 komt gaat het toch wel dood… Oké klinkt positief…
Hierna gingen wij nog bij iemand thuis kijken. Pff wat een ellende. Beton dat op instorten staat en geen normale levensomstandigheden. Na zo een dag ben je toch weer heel erg blij dat je in Nederland geboren ben en dat wij alle faciliteiten voor handen hebben die wij ons kunnen wensen. Na zo een dag begrijpen wij weer veel beter waarom veel moeders te laat met hun kind naar het ziekenhuis komen….

De dag erna gingen wij weer met volle moed naar het ziekenhuis. Er was een kindje binnengekomen met ernstige intrekkingen en problemen met de ademhaling. Het reageerde niet op de behandeling en had dus snel hulp nodig die het ziekenhuis in Zomba niet kon bieden. Het moest dus snel over naar het ziekenhuis in Blantyre. Dit is ongeveer een uur rijden. Het had waarschijnlijk een soort van poliepen in de luchtwegen die de luchtweg blokkeerde. Wij wilden dit kind wel ondersteunen, want de gewone nurses vonden dat ze het te druk hadden en de studenten konden ze niet missen. Als er iets gebeurde vertaalde de chauffeur wel. Prima, dit kind moet toch over! Wij alle spullen in gereedheid gebracht en klaargelegd. Nou makkelijker gezegd dan gedaan. Er moest een rijdbare zuurstoftank mee, er is er 1 voor het hele ziekenhuis. Wij naar de matron’s office, nee daar waar die niet, misschien op de nursery. Ja gevonden, alleen hij is leeg en er is geen oplader? Een halfuur later was de oplader gevonden en konden wij de rest van de spullen verzamelen. Al vroeg in de ochtend hadden wij de ambulance gebeld, nee de chauffeur is er nog niet, wij weten niet wanneer die komt, wij houden jullie op de hoogte. Ongeveer 2.5 uur later stond de ambulance er en konden wij vertrokken, dachten wij.. De aansluiting bleek niet te werken. Het was of het zuurstofapparaat of een werkende auto.. Tjaaa dan maar eerst de auto maken. Een klein uurtje verder konden wij eindelijk vertrekken. Oma met het kind op de grond op schoot, wij ergens op een reservewiel met een zuurstoftank die om de minuut alarm gaf en een overgevende moeder die wagenziek was. Dit werd een lange weg.. Nadat wij zelf doodangsten in die ambulance hebben uitgestaan door manoeuvres die hij uithaalde zijn wij veilig aangekomen en hebben het kind overgedragen aan een Nederlandse kinderarts in opleiding. Nu konden wij terug dachten wij. Maar eerst moesten ze nog even boodschappen doen. Eenmaal volgeladen met mais en 4 grote stoelen konden wij weer terug naar het ziekenhuis. Inmiddels was de dag voorbij.
Doordat je alle dagen drukt ben met 1 casus mis je helaas andere zieke kinderen waar het dan al te laat voor is. De volgende dag kwamen wij terug en was er een kind dat ernstig ondervoed was en een laag glucose had dat al ongeveer stopte met ademen toen wij er na keken. Roy is direct gestart met balloneren, maar het ging steeds verder achteruit. Nadat wij het een paar keer gevuld hadden kwam het nog steeds niet op krachten om zelf te kunnen ademen. Toen vertraagde het hart ook nog eens en zijn wij naar een uur balloneren gestart met de reanimatie. Het frustrerende is dat alle nurses komen kijken, maar iedereen loopt net zo hard weer weg. Het is behoorlijk zwaar om intensief te balloneren en te reanimeren, dus dit houd je niet mega lang vol. Gelukkig was er die dag een missionaris nurse uit India voor haar introductie, dus die kon ons mooi ondersteunen. Nadat het meerdere malen adrenaline had gekregen waar het hart gelukkig goed op reageerde en het weer een goede hartfrequentie kreeg. Helaas wilde het kind niet zelf gaan ademen en begon het met convulseren (stuipen). Hierdoor vernauwde de luchtweg waardoor wij er op geen enkele manier meer lucht in kregen. Op dat moment besloten wij om pupilcontroles te doen en de pupillen waren al helemaal verwijd. Dit is dus helemaal geen goed teken. Moeder heeft de gehele tijd achter ons gezeten in stilzwijgen. Wat wij zo bijzonder vinden hier is dat alle andere kinderen gewoon toe blijven kijken en de ouders zich helemaal terugtrekken in zo’n proces. Op dat moment besloten wij om te stoppen, maar je kan toch niet zomaar stoppen zonder de ouders dit te laten weten? Lisanne opzoek naar een nurse en die kwam op haar gemakje aangelopen om tegen moeder te vertellen dat wij gingen stoppen en dat het alleen nog aan de zuurstof zou blijven liggen. Dit betekend dus dat het kind binnen zeer korte tijd zou komen te overlijden. Dit wordt echter niet verteld aan de ouders, is tegen de cultuur in. Dit vonden wij heel erg lastig, je wil toch de laatste momenten dat je kind warm is het in je armen houden? Na een paar minuten was er geen hartslag meer en was het overleden. Na een nurse gehaald te hebben die dit ook bevestigde (als er geen arts is doe je het gewoon zelf) werd het aan moeder verteld. En weer dat intense verdriet van de moeder. Op dat moment was het al erg laat in de middag, maar toch wilde wij dit kindje van 2,5 jaar waardig naar het mortuarium brengen. Hierna zijn wij weekend gaan houden om even te ontspannen.

Helaas had Lisanne een of andere infectie aan der voet opgelopen waardoor zij een soort van invalide was geworden. Na een bezoekje aan de MASM kliniek en wat antibiotica verder konden wij weer naar huis. Daar ging onze valentijnsparty en wij hadden geen elektriciteit dus teerde op een broodje, dus romantiek ten top!!

Toen wij maandag weer op de afdeling kwamen zagen wij dat er een hele grote boom af was gebroken. Deze boom heeft een zwangere vrouw die bij het ziekenhuis liep en een man die op zijn fiets voorbij kwam gedood. Alle nurses waren helemaal bezorgd over ons geweest. De boom was tussen 12-1 omgevallen en terecht gekomen op de plek waar wij altijd lunchen. Dus volgens de nurses zijn wij gezegend;).

Op woensdag hadden wij nog een heftig praktijkvoorbeeld. Wij kwamen binnen en hoorde de overdracht in de treatment room aan. Alle nurses stonden naar een kind te kijken en de overdracht te doen. Op dat moment dachten wij, nou die voelt zich niet zo lekker. Iedereen liep vervolgens weer weg om de rest van de overdracht aan te horen. Wij besloten die te skippen en naar dit schattige dropje van 6 maanden in een hellokitty jurkje te kijken. Wij dachten even de vital signs meten. Hop stopt met ademen en al vrij snel had het ook geen pols meer. Shit, oke actie! Het klinkt stom, maar wij hebben nu zoveel reanimaties gedaan dat het schrik effect weg is en wij alleen nog maar vol staan van de adrenaline om dit kindje te helpen. Een hele goede student kwam ons helpen en wij gaven opdrachten tot het maken van adrenaline en vullingsspuiten. Helaas lukte het vullen van de spuiten niet, waardoor wij hier naar tien minuten nog op aan het wachten waren. Uiteindelijk besloten wij om het maar gewoon helemaal zelf te doen. Uiteindelijk kwam het hart weer opgang en kwam er weer wat beweging in het meisje. Wij blij! Maar ook helaas had dit dropje geen kracht genoeg om het zelf aan te kunnen en stopte het weer. Na de tweede keer de reanimatie ingezet te hebben, moesten wij weer beslissen om toch te gaan stoppen. Maar ouders staan achter je te kijken en wij spreken geen chichewa wat doe je dan? Op zoek naar een dokter die het met ouders kan communiceren. De studenten die erbij waren, waren zo geschrokken dat wij het hun niet aan wilde doen. Op dat moment komt net de dokter de hoek om die een rondleiding gaf aan de nieuwe dokters in opleiding. Nadat Lisanne de overdracht had gedaan wat wij precies hadden gedaan stopten wij met de reanimatie en constateerde de dokter de dood. En weer dat verdriet van ouders… Dat zal noooit wennen… Het kind was de avond ervoor binnen gebracht met ernstige krentenbaard en was hiv-exposed. Het kind had geen vocht gekregen van de nurses, waardoor een kind snel onderuitgaat. Het kind was te redden geweest als het in de nacht gewoon simpel wat vocht via het infuus had gekregen, dan had het meer kracht gehad om zelf te kunnen blijven ademen! Gelukkig pakte deze dokter het heel goed op en hebben de nurses flink op hun kop gehad. De kinderen die overleden zijn worden meteen in een doek gewikkeld en de ouders mogen er niet meer bij.. Het bijzondere is dat ouders dit ook helemaal niet verlangen. De kinderen/mensen die overleden zijn worden de volgende dag altijd begraven. Wij zijn naar huis gegaan om ons flink te schrobben, krentenbaard is nogal flink besmettelijk..

Gelukkig doen wij ook nog leuke dingen ernaast! Wij zijn bezig met het maken van afscheidskado’s voor de kinderen en het personeel en trakteren ons zelf soms op een overheerlijke pizza na een dag hard werken! Of een lekker rondje met de honden wandelen is ook geen straf. Genieten van het uitzicht, aapjes in de bomen zien, de honden die de koeien en de geiten aanvallen, zwarte kindjes die naar je toe komen rennen en je niet meer loslaten.
Vorige week waren er demonstraties van de nurses, omdat zij sinds november hun overuren niet meer uitbetaald hebben gekregen. Dit hield in (de gediplomeerde verpleegkundigen waren niet aanwezig of in hun normale kleding en waren gezellig nieuwe kleding aan het uitzoeken). Alle studenten waren wel aanwezig en zorgden voor de kindjes. Wij merkten geen verschil tussen een demonstratie-dag en een gewone dag…

Al eerder schreven wij dat valpreventie ver te zoeken is hier. Tot vorige week was het nog altijd goed gegaan, tot er een kindje van 4 maanden zich omrolde en op de grond kletterde.. Auwww. Het gevolg een dikke bult en een boze moeder. Moeder heeft haar kind meegenomen naar buiten en wij hebben het niet meer gezien. De student die verantwoordelijk was voor dat deel van de afdeling voelde zich zo schuldig… Gelukkig konden wij hem een beetje gerust stellen en zeggen dat dit niet zijn verantwoordelijkheid is.

Afgelopen weekend vond Roy het tijd om zijn haar te laten knippen, hij was inmiddels bijna op een bosjesman gaan lijken. Wij op zoek naar een kapper. Ergens in een straat stond een klein houten hutje met barbershop erop. Oke wij wagen het erop! Hij deed alleen mannen, de shop ernaast was voor vrouwen. Echter had de vrouwenshop geen ervaring met msungu haar, dus durfden Lisanne het niet aan om zich over te geven aan de handen van een onervaren kapster. Lisanne wacht veilig tot zij weer terug in Nederland is. Roy had zich gesetteld op de houten stoel en daar ging hij. Standje 4, nou het resultaat is een echt Malawiaans kapsel!

Zondag hadden wij zin om een rondje te gaan wandelen op het Zomba plateau. Toen wij bovenop waren merkten wij dat de uitlaat weer voor een deel was losgelaten. Na toch nog een mooi stukje gewandeld te hebben zijn wij terug gereden en in Zomba town op zoek gegaan naar iemand die de uitlaat zou kunnen lassen. Nou dit is niet zo makkelijk op een zondag. Na verschillende off-road wegen af te zijn gegaan was er ergens iemand die dit wel kon doen. Het las-apparaat begon echter eerst met heel veel rook, maar begon uiteindelijk toch te werken. Roy ging gezellig kletsen met een man die het reuze interessant vond wat wij hier kwamen doen en Lisanne deed een spelletje met de kinderen: wie kan wie het langste aankijken.

Van de week was weer een alles meemakende week. Zo hadden wij een leuk afscheidsfeestje van iemand en was het heel erg slecht weer. Veel harde regen en onweer, waardoor wij veel zonder stroom zitten en de wegen bijna onbegaanbaar worden. Zo ook de weg die naar ons huis gaat. Diepe gaten in de weg. Het is net een ijs/sneeuwbaan, je auto heeft bijna geen grip, dus op goed geluk moet je thuis komen. Nadat wij gewerkt hadden dachten wij terug naar huis te gaan. Echter op een weg naar huis toe stond een grote truck met oplegger vast geslipt, niemand kon er omheen. Er was een andere weg naar huis, maar die wisten wij niet. Oke op goed geluk een andere hobbelweg proberen. Nadat wij het weer herkende van de wandeling die wij vaak maken, moesten wij nog een hoge berg op die vol lag met losse modder en diepe kuilen.. Nou dit was dus even spannend..

Ook moest ons visum verlengd worden. Wij naar de immigratie-office om te hopen dat het makkelijk geregeld kan worden. Officieel moet je na drie maanden het land uit en kan je dan weer terug komen en nog drie maanden op een toeristenvisum verblijven. Daarna moet je een trp halen. Echter hadden wij de vorige keer al drie maanden erbij gekregen, waardoor wij al gematst waren. Officieel zouden wij dus of het land uit moeten of naar Blantyre om een speciaal visum aan te vragen, wat een heel gedoe blijkt te zijn. Het spannende was ook nog dat wij geen speciale werkvisum hebben gehaald, omdat dit erg duur is. Wij moesten dus vertellen dat wij alleen op vakantie zijn en niet werken. Alleen hadden ze ons al een keer in het ziekenhuis gezien. Goed op hoop van zegen! Toen wij binnenkwamen wisten ze al precies wat wij kwamen doen. Hoeveel maanden willen jullie erbij? 2 oke geen probleem gaan wij regelen. Maar zeiden ze: omdat wij jullie helpen moet je ons ook helpen.. Nadat wij die twee mannen omgerekend 2 euro per persoon hadden gegeven en het bedrag voor onze visums hadden afgerekend stonden wij naar ongeveer 10 minuten weer buiten. Pff wij hoeven geen tripje te organiseren naar het buitenland.

Iedereen heeft het erover dat het noorden van Malawi geweldig blijkt te zijn. Dit is alleen wel erg ver weg, ongeveer 750 kilometer. Nu zijn wij een tripje aan het organiseren om dit deel van Malawi te gaan bekijken. Wij hopen dat de auto het redt en dat het de moeite waard zal zijn!

In het ziekenhuis was het ook één en al spektakel. Er loopt niemand om de studenten te begeleiden, dus komen alle studenten naar ons toe om hulp te vragen. Wat overigens wel erg leuk is! Wij hebben al heel wat lesjes uitzuigen, sonde inbrengen, klinisch redeneren achter de rug. Wij dachten de meeste frustraties al wel gehad te hebben en vertelde eerder dat alle ouders zo goed meewerken. Nou dat is dus niet altijd waar. Van de week hadden wij een kindje dat niet in staat was om te eten en te drinken en erg zwak was, het was onder het jaar, waardoor het snel kan dalen in de bloedsuikerspiegel wat levensgevaarlijk kan zijn. Het kind had een neussonde nodig om op krachten te komen/blijven, maar dit werd geweigerd door ouders, omdat al eerder een kindje van hen is dood gegaan en die had een neussonde. Prima, dan alleen maar aan het infuusvocht. Ook was er een kindje die het erg benauwd had, maar die wilde niet dat wij als nurses iets deden zonder te overleggen met de arts. Echter waren de artsen er niet en konden wij dus niets doen. Na uiteindelijk de arts gevonden te hebben, moesten wij de arts vertellen wat er met het kind moest gebeuren.. Beetje de omgekeerde wereld.

Vanmorgen kwamen wij de afdeling binnen en gingen onze ronde lopen. Bij het eerste kindje aangekomen zagen wij dat het een heel erg laag Hemoglobine had (2.5). Na verder gelezen te hebben kwamen wij erachter dat het gisteren bloed moest krijgen, maar dit bloed was nergens verkrijgbaar. Het kindje was 1 jaar en lag erg slap en bleek op zijn bedje. Bij zwarte kindjes kan je het best goed zien wanneer ze een te laag HB hebben, deze kindjes kleuren dan bruin en krijgen wittige slijmvliezen. Als dit kind niet snel bloed zou krijgen zou het binnen korte termijn stoppen met ademen en overlijden. Nou is het leuke nieuws dat Lisanne haar bloedgroep O- is, dit is een zeldzame bloedgroep, maar die kan je wel aan iedereen geven. Wij ‘snel’ alle formulieren verzameld en daar gingen wij naar het lab. Daar moesten wij even wachten, want daar werd een vader getest die aan zijn tweeling van 11 maanden bloed wilde geven, maar hij wist niet of hij matchte. Als dat niet zo was konden ze altijd het bloed van Lisanne nog gebruiken! Bloed genoeg voor al die kleine guppies! Na alle patiënten verzameld te hebben die bloed nodig hadden en de test gedaan te hebben of Lisanne niet of een andere enge ziekte had kon het aftappen beginnen! Dit gaat bijna net zoals in Nederland. Alleen hier word het bloed geschud met de hand en zit je op een heel eng bed waar de veren nog net niet in je kont schieten. Alleen krijg je hier helaas niet iets lekkers te eten en drinken erna;). Nadat wij terug waren gegaan naar de afdeling kon het wachten op het bloed beginnen. Ongeveer drie kwartier later was het bloed aangekomen en kon het kindje het bloed krijgen. Wat gek/grappig om te zien dat jou bloed daar in een zakje zit en het kindje inloopt. Niks anoniem, nee hoor, daarom maar even op de foto met het kleine mannetje. Mama was heel erg blij en dankbaar en vond het extra leuk, omdat het msungu bloed was;). Iedereen was zo blij dat Lisanne bloed had gegeven dat het kind van de Malawianen niet mocht zeuren en moest in allerlei poses op de foto met Lisanne. Als wij niet hadden gezegd nu is het wel genoeg waren wij nu nog bezig geweest met de fotoshoot;).


Wij kunnen nog wel pagina’s lang doortypen over alle dingen die wij hier mee maken, maar dat gaat jullie misschien een beetje vervelen.

Liefs uit Malawi.